اثرات جویدن آدامس بر اعضای بدن

مقدمه

جویدن آدامس سابقه بسیار طولانی در میان مردم دارد. در زمان های قدیم شیره‌ درختانی مانند صنوبر را به شکل آدامس می جویدند. بیشتر آدامس‌های امروزی از لاستیک مصنوعی ساخته می‌شوند. درحالت کلی جویدن آدامس امری بدون خطر و عارضه است. در این مقاله به بررسی اثرات مختلف جویدن آدامس بر اعضای بدن، جویدن آدامس در کودکان و نهایتا اثرات متفاوت آدامس طبیعی به عنوان دسته ای متمایز در طبقه بندی آدامس ها پرداخته شده است. 

جویدن آدامس

جویدن آدامس کار لذت بخشی است. آدامس یک محصول محبوب و پرمصرف در میان گروه های سنی و اقشار مختلف جامعه است.  جوانب آشکار آدامس مانند جنبه سرگرمی و طعم دلنشین آن و.. بر همگی آشکار است. علارغم وجود این جوانب مصرف آدامس دارای فوایدی نیز است. به طور کلی میتوان گفت جویدن آدامس پیامدهای مثبت و گاهی نیز منفی را به دنبال دارد. 

اثرات جویدن آدامس

جویدن آدامس به خودی خود امری ایمن، بدون خطر و مفید برای قسمت های مختلف بدن است. البته این امر تا زمانی صدق می کند که در اینکار افراط نشده و به اندازه مصرف شود. جویدن آدامس بر روی قسمت های مختلف بدن مانند صورت، مغز، دستگاه گوارش، معده، روده و.. اثر گذار است. در ادامه این مطلب به تاثیر مصرف این جویدنی کوچک بر روی تک تک اعضای نام برده پرداخته شده است.

تاثیر جویدن آدامس بر دهان و دندان

• جلوگیری از خشکی دهان

آدامس به دلیل تحریک کردن غدد بزاقی داخل دهان سبب تولید بزاق بیشتر می گردد. لذا یکی از راهکارهای موثر در درمان خشکی دهان، جویدن آدامس است. اگر مجبور به جویدن زیاد آدامس هستید، درمیان انواع مختلف آدامس ها نوع بدون قند گزینه مناسبی برای مصرف است. در مقاله فواید آدامس بدون قند به طور کامل به خواص این دسته از آدامس ها پرداخته شده است.

• محافظت و سفیدی دندان

یکی دیگر از رایج ترین موارد مصرف آدامس، جویدن آن برای تمیزی و بهداشت دهان و دندان است. حین جویدن آدامس، تولید بزاق دهان افزایش می یابد. همین امر سبب شستن ذرات غذای باقی مانده در بین دندان ها و تمیزی آن ها می شود. با این حال آدامس های شیرین می تواند اثرات منفی بر روی سلامت دندان ها داشته باشد. لذا بهتر است مصرف این دسته از آدامس ها را کمتر و بیشتر از آدامس های بدون قند استفاده نمایید.

• نفس تازه و خوشبو

از موثرترین و رایج ترین موارد مصرف آدامس نقش آن در تازه و خوشبو کردن نفس است. یکی از دلایل بوی نامطبوع دهان عدم جریان بزاق و رشد باکتری های اضافی در داخل دهان است. طعم نعناع از محبوب ترین طعم های آدامس است. این طعم در اغلب آدامس ها سبب پوشش دهی بوهای ناخوشایند می گردد.

• جلوگیری از پوسیدگی دندان و بهبود سلامت دهان

جویدن آدامس بدون قند به مدت بیست دقیقه بعد از صرف غذا دارای عملکردی مشابه با دهان شویه و خمیر دندان های حاوی فلوراید دارد. این دسته از آدامس ها از بروز پوسیدگی های دندانی جلوگیری می کنند. مصرف آدامس علی الخصوص آدامس های بدون قند با افزایش ترشح بزاق دهان ذرات و اسیدهای غذایی باقی مانده روی دندان ها را از بین می برد. این امر سبب افزایش استحکام و تقویت مینای دندان می شود.

تاثیر جویدن آدامس بر عملکرد مغز

• افزایش تمرکز ذهن

یکی دیگر از موارد مصرف آدامس، نقش آن در افزایش تمرکز ذهن است. جویدن آدامس با هوشیار نگه داشتن ذهن افراد سبب افزایش تمرکز و دقت می شود. افرادی که آدامس می جوند، واکنش سریع تر و توانایی بالاتری برای یاد آوری موضوعات مختلف دارند.

• افزایش آگاهی و بیداری  

جویدن آدامس ماهیچه های صورت را وادار به فعالیت میکند. جویدن یک فعالیت ارادی همانند پلک زدن نیست. لذا همین فعالیت سبب افزایش جریان خون در اطراف صورت می گردد. این امر تا زمانی که فعالیت طولانی و خسته کننده ای همانند رانندگی در مسافت دور را انجام می دهید، سبب افزایش تمرکز و آگاهی شما می گردد.

• تقویت حافظه

جویدن آدامس گردش جریان خون را بهبود می بخشد. زیرا جویدن سبب درگیر شدن ماهیچه می گردد. این امر سبب تزریق خون بیشتر به مغز و لذا بهبود عملکرد مغز می شود.

• افزایش هوشیاری

خواب نقش بسزایی در بهبود عملکرد ذهنی فرد دارد. در صورت داشتن خواب کافی در شبانه روز عملکرد مغزی خوبی هم خواهید داشت. یکی از روش های جایگزین مصرف قهوه و کافئین برای افزایش هوشیاری، جویدن آدامس است. جویدن آدامس و حرکات فک منجر به تحریک اعصاب و افزایش جریان خون به مغز می شود. لذا سطح هوشیاری افزایش می یابد. آدامس نعنایی نیز برای این امر گزینه مناسبی است.

تاثیر جویدن آدامس بر عملکرد دستگاه گوارش

• بهبود هضم و گوارش

جویدن آدامس سبب افزایش تولید بزاق دهان می شود. بزاق دهان نیز سبب ترشح بیشتر اسید معده و در نتیجه آن کمک به هضم سریعتر و بهتر غذا می گردد. جویدن آدامس بعد از صرف غذا با تحریک بیشتر روند هضم به جلوگیری از سوء هاضمه کمک می کند.

• رفع انسداد و بهبود عملکرد روده

ایلئوس یک عارضه شایع پس از جراحی است. زیرا اغلب داروهایی برای افراد تجویز می‌شود باعث کندی حرکت روده می‌شوند. در این حالت روده مسدود نشده است. بلکه حرکات آن به درستی رخ نمیدهد. در نتیجه غذای هضم شده حرکت کمی در طول روده دارد. یا هیچ حرکتی ندارد. ایلئوس می تواند منجر به گرفتگی شکم، نفخ، تهوع، استفراغ، یبوست و مشکل در تحمل رژیم غذایی و.. شود. لذا اغلب بیماران ناراحتی، روند بهبود آهسته و بستری طولانی مدت تری در بیمارستان را تجربه می کنند.

جویدن آدامس روده را با فریب دادن به این باور که غذا در راه است، تحریک می کند. به این کار «تغذیه ساختگی» می گویند. لذا جویدن آدامس بعد از عمل یک روش موثر و ارزان برای بهبود احساس بیماران پس از عمل جراحی است. ایجاد حس بهتر در بیماران منجربه تسریع فرایند بهبودی کلی می گردد.

• جلوگیری از رفلکس اسید معده

در رفلاکس معده اسید معده به طور همزمان به مری و قفسه سینه وارد می شود. این پدیده با ایجاد سوزش در گلو و قفسه سینه سبب آسیب هایی می گردد. یکی از روش های مناسب برای کاهش رفلاکس اسید معده جویدن آدامس است. از طرف دیگر استفاده از نعناع یک روش قدیمی و البته کاربردی برای درمان حالت تهوع است. عطر موجود در آدامس های نعنایی میتواند سبب بهبود سرگیجه شود.

تاثیر جویدن آدامس بر عملکرد عضلات صورت

• لاغری و از بین رفتن غبغب صورت

جویدن آدامس برای صورت، لاغری و از بین رفتن غبغب مفید است. این یک عقیده رایج درباره آدامس است. البته هنوز این موضوع اثبات نشده است. لذا به طور قطعی نمیتوان گفت که جویدن آدامس تاثیری روی زاویه فک، لاغری یا غبغب دارد. حتی اگر تاثیری نیز داشته باشد بسیار کم است. چراکه عمل جویدن آدامس صرفا با یک طرف فک انجام می شود. افراط در مصرف آدامس سبب تاثیر برعکس و بروز مشکلاتی در فک می گردد.

• خاصیت ضد چروک

یکی از موارد مرتبط به جویدن آدامس نقش آن در باز کردن چروک صورت و زیبایی نسبی چهره است. جویدن آدامس باعث حرکت ماهیچه هایی از صورت می شود. در حالت عادی این ماهیچه ها بی حرکت هستند. فقط موقع خوردن تکان می خورند. اما این را به خاطر داشته باشید که ماهیچه های صورت بسیار حساس هستند. اگر این ماهیچه را وادار به فعالیت زیاد کنید اثر سوء داشته و باعث زیاد شدن چروک های صورت می شوند.

نظریه دیگری در ارتباط با تاثیر جویدن آدامس بر چروک های صورت وارد است. طبق این نظریه انجام فعالیت های ثابت و یکسان نه تنها باعث فرسوده شدن ماهیچه های صورت می شود. بلکه می تواند چین و چروک های آن را هم افزایش دهد. درواقع انجام حرکات یکسان و تکراری حین جویدن موجب بهم ریختن تعادل پوست صورت می شود. با از دست رفتن این تعادل احتمال ایجاد چروک افزایش پیدا می کند. نظریه های متفاوتی که بیان گردیده است. لذا بهتر است به منظور پیشگیری از بروز موارد احتمالی ناشی از جویدن بیش از حد آدامس، آن را به طور متعادل مصرف نمایید.

تاثیر جویدن آدامس بر روی جنین

جویدن آدامس حتی برای افراد باردار تا زمانی که بارداری عاری از عوارض باشد یا احتمال زایمان خطرناک وجود نداشته باشد ایمن است. برای مثال اگر تحت رژیم غذایی خاصی برای کنترل میزان کالری مصرفی یا حداقل نمودن میزان قند مصرفی ‌خود هستید، مصرف آدامس میتواند مضر باشد.

حالت تهوع در هنگام بارداری یک عارضه بسیار رایج است. برای رفع تهوع راهکار های متفاوتی وجود دارد. یکی از روش های رفع حالت تهوع در دوران بارداری مصرف آدامس‌های حاوی استویا است. این آدامس به طور مستقیم با کاهش حالت تهوع در ارتباط است. از طرف دیگر جویدن آدامس با افزایش ترشح بزاق دهان سبب مقابله بااسید معده وهضم سریعتر غذا می گردد. این نیز میتواند برای افراد باردار مفید واقع شود.

برخی اثرات منفی آدامس در بارداری

• استفاده مکرر از آدامس‌ها و طعم دهنده‌های مصنوعی علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای دندان می‌تواند در دوران بارداری تحریک کننده باشد.
• آدامس‌های خاصی حاوی ساکارالوز نیز هستند. این آدامس ها با ایجاد اثرات مضر مرتبط با دیابت در ارتباط هستند.
• عمل مداوم جویدن باعث ضعف عضلات غضروف دهان می‌شود. آسیب به عضلات دهان سبب ایجاد یک درد مداوم در دهان خواهد شد.
• در برخی از مادران مبتلا به فنیل کتونورییا، ماده شیمیایی آسپارتام موجود درترکیبات برخی از آدامس ها می‌تواند به طور مستقیم روی جنین تأثیر منفی بگذارد.

تاثیر جویدن آدامس بر سلامتی

• کنترل وزن و بهبود عادت غذایی

یکی از روش های کنترل وزن در رژیم های غذایی جویدن آدامس است. در صورت تمایل به مصرف میان وعده های شیرین میتوانید به جای مصرف مواد غذایی پر کالری و مضر آدامس مصرف نماید. این امر درمورد آدامس های بدون قند رایج تر است. مصرف آدامس بدون قند با فریب دادن مغز میل به مصرف مواد قندی پرکالری را کاهش می دهد. درواقع جویدن آدامس با ایجاد یک حس کاذب بدن را به این حس می رساند که مصرف مواد غذایی درحال رخ دادن است. لذا میتواند هوس خوردن را برای مدت زمان کوتاهی کاهش ‌دهد. بنابراین بدون مصرف کالری اضافی احساس سیری ایجاد می شود.

مصرف آدامس بدون قند در کاهش وزن قابل توجه کمک زیادی نخواهد کرد. اما در کاهش وعده های غذایی کمک شایانی می نماید. همین امر منجر به بروز عادت های غذایی سالم تر خواهد شد.

• مبارزه با استرس 

جویدن آدامس میتواند سبب کاهش هورمون استرس گردد. معمولا برای رهایی و یا کاهش استرس و اضطراب هر فرد عکس العمل های غریزی متفاوتی را از خود بروز می دهد. از تکان دادن پاها گرفته تا جویدن ناخن دست و.. . جویدن آدامس در هنگام استرس و اضطراب عملکرد مشابهی دارد. اینکار میتواند جایگزین مناسبی برای تخلیه عادت های عصبی غریزی افراد باشد. جویدن آدامس سبب کاهش استرس و خستگی، به دنبال آن ایجاد آرامش و خلق و خوی بهتر می شود. به طور کلی مصرف آدامس هنگام استرس و فشارهای روانی احساس بهتری را به شخص می دهد. لذا در زمان اضطراب و فشار های روحی توصیه به مصرف آدامس می شود.

• رفع حالت تهوع

مصرف آدامس های گیاهی مثلا با طعم زنجبیل برای افراد مبتلا به مشکلات صبحگاهی مفید است. مصرف این دسته از آدامس ها به تولید بزاق و روند هضم کمک می کند. براساس یک مطالعه جدید آدامس می تواند به اندازه داروهای تجویزی برای رفع حالت تهوع موثر باشد.

بعد از جراحی روده بزرگ، یکی از روش های موثر به منظور تحریک دستگاه گوارش جویدن آدامس است. آدامس به دلیل عدم عوارض جانبی و هزینه کم یک درمان موثر به شمار می رود.

• رفع انسداد گوش

جویدن آدامس به صورت طبیعی منجر به همسان شدن فشار هوای داخل گوش با فشار هوای خارج از گوش می شود. این امر به راحتی سبب رفع انسداد گوش در افراد می شود. از طرف دیگر جویدن یک راه موثر و آسان برای تخلیه آب جمع شده درگوش بعد از شنا یا دوش گرفتن است. آدامس منجر به پاکسازی حفره های سینوسی و خروج مایعات از گوش می شود. برخی اظهار می‌کنند که جویدن آدامس می‌تواند بر روی عفونت گوش در کودکان نیز موثر باشد. اگرچه هنوز این مسئله و میزان تأثیر آن به صورت قطعی اثبات نشده است.

فواید جویدن آدامس بعد از غذا

عده ای عقیده دارند که یکی از فواید جویدن آدامس بعد از غذا کاهش اشتها و ریزه‌خواری است. به همین دلیل با حس طعم شیرین آدامس میل برای غذا خوردن کاهش می یابد. براساس بررسی ها که جویدن آدامس بعد از غذا می‌تواند تا ۱۹ درصد، کالری بیشتری را مصرف نماید.

لازم به ذکر است که مصرف برخی از طعم های آدامس مانند آدامس نعنایی و اکالیپتوس میتواند منجر به تغییر مزه دهان شود. این امر تمایل افراد به خوردن میان وعده‌های سالم، مثل میوه را کم میکند.

 جویدن آدامس در کودکان

برخی از عادت های نادرست، باعث آسیب دیدن دندان های سالم کودکان می شود. مثلا بسیاری از کودکان آدامس را صرفا به دلیل طعم شیرین آن دوست دارند. پس از تمام شدن طعم شیرین آدامس را قورت داده یا  آن را با آدامس تازه ای عوض می کنند. هر دو می تواند عوارضی را برای سلامتی کودکان به دنبال داشته باشد. این نوع جویدن آدامس بدترین نوع استفاده آدامس در کودکان است.

آدامس های طبیعی یا بدون قند مناسب ترین نوع برای کودکان است. چراکه مصرف این دسته از آدامس ها ضرری برای سلامتی دهان و دندان کودکان ندارد. از طرف دیگر پدیده قورت دادن آدامس در کودکان امر بسیار رایجی است. مصرف آدامس های طبیعی به دلیل بافت طبیعی و خوراکی بودن آن در صورت قورت دادن توسط کودک منع مصرفی ندارد. اما بهتر است این موضوع را به کودک خود یادآوری کنید که پس از جویدن آدامس آن را به شما تحویل دهند.

مصرف آدامس در کودکان می تواند با مسائل دیگری نیز همراه باشد. برای مثال هنگامی که کودک شما آدامس را از دهان خود خارج می کند. آدامس را به لباس، فرش، مبل یا موی خود می چسباند.  برای حل این موضوع نیز در مقاله راهکارهای پاک کردن آدامس از سطوح به شرح کامل روش های متعدد آدامس چسبیده به سطوح مختلف پرداخته شده است.

یکی دیگر از عوارض رایج جویدن آدامس در کودکان نفخ شکم است. هنگام جویدن آدامس، مقداری هوا وارد معده کودک می شود. به اصطلاح هوا را می خورد. برای رفع این مشکل باید روش درست جویدن آدامس را به کودک یاد دهید. طریقه درست جویدن آدامس این است که با دهان بسته آدامس را باید جوید. با اینکار هوای اضافی وارد دستگاه گوارش نمی شود.

جویدن آدامس های عملکردی

آدامس های عملکردی به نوع ویژه ای از آدامس ها گفته می شود. این آدامس ها علاوه بر دارا بودن ویژگی های آدامس های دیگر با عملکرد عملی خاصی همراه هستند. اصطلاح عملکردی تقریباً همیشه برای آدامس های با برخی عملکردهای اضافی به کار گرفته می شود. انواع آدامس های عملکردی را می توان به دسته های مختلف ازجمله آدامس نیکوتین دار، آدامس بهداشت دهان و دندان، آدامس کاهش وزن، آدامس تناسب اندام، آدامس رژیمی، آدامس ضد اضطراب، آدامس ارتودنسی، آدامس مکمل، آدامس بیداری، آدامس انرژی زا، آدامس پزشکی و دارویی، آدامس جنسی، آدامس طبیعی و … تقسیم بندی کرد.

هر یک از انواع آدامس های نامبرده دارای عملکرد خاصی هستند. در مقاله آدامس های عملکردی یا فانکشنال به بررسی کامل هر یک از انواع این آدامس ها پرداخته شده است.

اثرات متفاوت آدامس طبیعی

در حالتی که بیس یا پایه آدامس، طبیعی باشد، به آن آدامس طبیعی، آدامس سقز ، یا آدامس با صمغ طبیعی گفته می شود. آدامس سقز برگرفته از طبیعت، قابل بازگشت به طبیعت و اصطلاحاً بدون پلاستیک (Free Plastic) و سلامت محور است. این آدامس برخلاف آدامس های شیمیایی(مصنوعی-پلاستیکی) موجود در بازار دارای ویژگی ها و خواصی متمایز است. این خصوصیات را صرفا در آدامس طبیعی میتوان مشاهده کرد. از جمله ویژگی های منحصر به فرد آدامس طبیعی میتوان به قابلیت بلعیدن و خوراکی بودن آن اشاره نمود. این آدامس به دلایل متعدد ازجمله استفاده از سقزطبیعی در پایه آن، خواص درمانی و دارویی سقز و.. کاملا مفید و خوردن آن بلامانع است. در مقاله خواص سقز طبیعی – بنیشت به معرفی سقز، خواص و کاربردهای آن در زمینه های مختلف پرداخته شده است.

مزایای آدامس طبیعی

آدامس سقز دارای مزایای متفاوتی نسبت به سایر آدامس های موجود در بازار است. به طور کلی این آدامس منحصر به فرد علاوه بر پوشش تمام زمینه های مصرف آدامس های عادی، مزایا و خواص زیادی نیز دارد.  از طرف دیگر مضرات و معایب آدامس های عادی را هم ندارد. در اینجا به برخی از مزایای این محصول اشاره شده است.

• برگرفته از صمغ طبیعی (سقز) درختان بنه
• دارای خواص پزشکی بسیار زیاد
• تقویت کننده مؤثر دستگاه گوارش (معده، روده و کلیه)
• کمک به هضم بهتر غذا (به ویژه غذاهای سنگین)
• قابلیت قورت دادن به دلیل تهیه شدن از صمغ طبیعی
• پیشگیری از پوسیدگی دندان و التیام و تقویت لثه
• از بین برنده باکتری های هلیکو و پیلوری (عامل زخم معده)

 

---

مطالب مرتبط

• راهکارهای ساده برای پاک کردن لکه آدامس از سطوح
• آدامس بدون قند چیست؟
• سقز یا آدامس طبیعی
• آدامس های عملکردی یا فانکشنال
• معرفی برترین آدامس های طبیعی جهان
• خواص سقز طبیعی – بنیشت
• محبوب ترین طعم های آدامس کدامند؟
• فواید آدامس بدون قند

---

منابع

• نمناک
• فامیلی
• اقتصاد آنلاین
• ghafaridiet
• لیلی لند
• دکتر شکاریان